عنوان کتاب

مواد و مهندسی سطح در تریبولوژی

تالیف

جمال تکدم

ترجمه

مجتبی نعلچیان

درباره کتاب

کتاب مواد و مهندسی سطح در تریبولوژی مفاهیم کلی تریبولوژی را ارائه می دهد. جنبه های توپوگرافی سطح، خواص مکانیکی،انرژی و روش های اصلی شناسایی و آنالیز سطح بیان می شود. علاوه بر این، مبانی تریبولوژی با مفاهیم چسبندگی، اصطکاک، سایش و روانکاری برای درک کامل مکانیزم های مختلف سایش ارائه می شود.

تریبولوژی از واژه یونانی Teribos به معنی اصطکاک گرفته شده است. واژه تریبولوژی اولین بار در سال 1966 در انگلستان برای بیان رشته علمی و صنعتی اصطکاک، سایش و روانکاری استفاده شد.

تریبولوژی به سوالاتی این چنین پاسخ می دهد: بهترین روش برای کاهش سایش و کنترل اصطکاک چیست؟ برای حفاظت یک موتور یا تولید یک قطعه چه کارهایی می توان انجام داد؟ عملیات سطحی مورد نیاز برای افزایش مقاومت به سایش و اطمینان به یک سیستم شیمیایی چیست؟

علی رغم ظاهر ساده، مسائل تریبولوژی بسیار پیچیده هستند. مسائل تریبولوژی شامل خواص توده مواد، خصوصیات میکروسکوپی و بر هم کنش آن ها با محیط اطراف است.

تریبولوژی با ارائه راه حل های مختلف در زمینه های تولید ماشین و کاشتنی های پزشکی، اهمیت خود را در مسائل اقتصادی و زیست محیطی پیدا کرده است. به عنوان مثال، اگر ما بتوانیم اصطکاک موتور را کم کنیم، مصرف انرژی کاهش می یابد و آلودگی کم می شود. اگر بتوانیم سایش ابزار برش را کم کینم، می توانیم بازده تولید را افزایش دهیم و کیفیت محصولات را نیز بهبود بخشیم. اگر بتوانیم سایش یاتاقان های گلوله ای و چرخ دنده ها را کم کنیم، می توانیم عمر آن ها را افزایش دهیم و اعتماد به سیستم های مختلف مکانیکی را بهبود بخشیم. اگر بتوانیم اصطکاک در مفصل ران مصنوعی را کم کینم، می توانیم از تولید ذرات سایشی که باعث تورم و عوارض جدی مثل شکست استخوان یا شل شدن خود مفصل می شود، جلوگیری کنیم.

با توجه به این که پدیده های تریبولوژیکی ماهیت پیچیده ای دارند، حل آن ها نیاز به روش های ترکیبی چند رشته ای مثل مکانیک، فیزیک حالت جامد و شیمی سطح دارد. این مسائل باعث می شود تا تریبولوژی به یک موضوع ناشناخته تبدیل شود و رقابت بر آموزش موثر آن افزایش یابد. هدف از این کتاب فهم تریبولوژی با بیان مبانی اولیه و کاربردهای آن از طریق بررسی علمی و حوزه های صنعتی است.

محتوا و ساختار کتاب، مواد و مهندسی سطح در تریبولوژی، یک مرجع مناسب برای دانشجویان، محققین و مهندسین است.

در فصل اول، نظریه های سطحی در تریبولوژی بیان می شود. سطح جامد از نقطه نظر توپوگرافی، ساختار، مکانیک و مهندسی بررسی می شود. همچنین روش های اصلی مورد استفاده برای شناسایی و آنالیز سطح ارائه می شود.

در فصل دوم، مفاهیم چسبندگی، اصطکاک، سایش و روانکاری بیان می شود.

در فصل سوم، مواد مورد استفاده در تریبولوژی ارائه می شود. انواع مختلف مواد در حالت های توده یا پوشش شامل لایه های سخت کاری سطحی و سایر پوشش های تزئینی به تفصیل بررسی می شود